Οι διαταραχές διάθεσης αποτελούν μια κατηγορία ψυχολογικών διαταραχών, στις οποίες η συναισθηματική κατάσταση του ατόμου διαταράσσεται, επηρεάζοντας ταυτόχρονα πολλές πτυχές της συμπεριφοράς του. Αυτές οι επιπτώσεις μπορεί να εκδηλωθούν στη διάθεση, τη σκέψη, την αντίληψη, τη λειτουργικότητά του, καθώς και στη συνολική ποιότητα της ζωής του. Οι διαταραχές διάθεσης μπορούν επίσης να επηρεάσουν τον ύπνο, την όρεξη, τα επίπεδα ενέργειας και την ικανότητα του ατόμου να διαχειρίζεται το άγχος.

Κατάθλιψη και Διπολική Διαταραχή

Οι πιο συχνά εμφανιζόμενες διαταραχές διάθεσης είναι η κατάθλιψη και η διπολική διαταραχή. Η κατάθλιψη χαρακτηρίζεται από έντονα και παρατεταμένα συναισθήματα θλίψης, απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που προηγουμένως ευχαριστούσαν το άτομο, ανηδονία, αίσθημα αναξιότητας, απόγνωση και έντονη κόπωση κ.α. Η διπολική διαταραχή χαρακτηρίζεται από εναλλαγές μεταξύ φάσεων κατάθλιψης και φάσεων μανίας ή υπομανίας. Οι φάσεις μανίας περιλαμβάνουν περίοδους εξαιρετικά αυξημένης ενέργειας, ευφορίας ή ευερεθιστότητας, που μπορεί να συνοδεύονται από επιθετική ή αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Οι φάσεις υπομανίας είναι λιγότερο έντονες αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσουν προβλήματα στη λειτουργικότητα και την καθημερινότητα του ατόμου. Άλλες διαταραχές διάθεσης είναι η δυσθυμία, που είναι μια χρόνια, ίσως ηπιότερη μορφή κατάθλιψης, και η κυκλοθυμία, που είναι μια μορφή διπολικής διαταραχής με εναλλασσόμενες φάσεις ήπιας κατάθλιψης και ήπιας ευφορίας. Σκέψεις γύρω από τον θάνατο μπορεί να είναι συχνά παρούσες σε άτομα με κατάθλιψη και διπολική διαταραχή.

Αντιμετώπιση Διαταραχών Άγχους & Διάθεσης

Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία αποτελεί μια αποδεδειγμένα αποτελεσματική μορφή ψυχοθεραπείας για τις διαταραχές διάθεσης, όπως η κατάθλιψη και η διπολική διαταραχή – σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή. Επικεντρώνεται στον εντοπισμό και την τροποποίηση αρνητικών και δυσλειτουργικών μοτίβων σκέψης, πεποιθήσεων και συμπεριφορών, τα οποία συμβάλλουν στη διατήρηση και την επιδείνωση της διαταραχής. Μέσα από τη θεραπευτική σχέση ο θεραπευτής συνεργάζεται με το άτομο για να το βοηθήσει να αναγνωρίσει αυτές τις δυσλειτουργικές σκέψεις, να τις κατανοήσει και να τις αντικαταστήσει με πιο ρεαλιστικές και θετικές.

Στις διαταραχές διάθεσης, όπως η κατάθλιψη,  η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να φέρει άμεση ανακούφιση από τα συμπτώματα, να συνδράμει στην μείωση της αίσθησης αβοηθησίας, στην ανάκτηση του ελέγχου και στη συμπεριφορική κινητοποίηση ώστε να αρχίσει το άτομο να επιστρέφει στο προηγούμενο επίπεδο λειτουργικότητας . Στη διπολική διαταραχή, η ΓΣΘ χρησιμοποιείται για τη διαχείριση των εναλλαγών της διάθεσης και την πρόληψη των υποτροπών. Μέσω της ψυχοεκπαίδευσης του ατόμου για τη φύση και την πορεία της διαταραχής ταυτόχρονα με  τη σωστή λήψη της αγωγής, παρέχονται εργαλεία για την έγκαιρη αναγνώριση των πρώιμων σημείων υποτροπής, την αποτελεσματική διαχείριση του στρες και την ανάκτηση του ελέγχου της ζωή τους.